Heeft je woning gebreken, maar reageert de verhuurder niet op je klacht of weigert hij de nodige werken uit te voeren, dan kan je bij ons een formeel verzoek indienen om de administratieve procedure tot ongeschikt- of onbewoonbaarverklaring op te starten. Deze procedure is gratis.
Voorwaarden
Alle woningen in Vlaanderen die niet aan de minimale kwaliteitsnormen voor basiscomfort, veiligheid en gezondheid voldoen, kunnen ongeschikt of onbewoonbaar verklaard worden.
Procedure
Stuur ons je klacht
Bezorg ons een lijst met gebreken, foto’s die je hiervan hebt genomen en de brieven die je hierover hebt gestuurd naar de verhuurder.
Vraag de gemeente om de kwaliteit van je woning te onderzoeken en de procedure tot ongeschikt- en onbewoonbaarverklaring op te starten. Dat kan door een aangetekende brief te sturen of door op de gemeentedienst een formulier in te vullen. Vraag zeker een ontvangstbewijs van je klacht. Dit geldt als de startdatum van de procedure ongeschikt- en onbewoonbaarheid.
Wij (de gemeente) onderzoeken je klacht
De gemeente onderzoekt eerst of de klachten terecht zijn. Soms voert een woningcontroleur van de gemeente daarvoor een beperkt woningonderzoek uit in je huurwoning. Als de gemeente oordeelt dat je klachten terecht zijn, vraagt ze aan Wonen in Vlaanderen om de woning te controleren en advies te geven over de woningkwaliteit.
Opgelet: de gemeente kan er ook voor kiezen om de waarschuwingsprocedure te starten.
Wonen in Vlaanderen geeft advies
Wonen in Vlaanderen is een agentschap van de Vlaamse overheid. Een woningcontroleur van Wonen in Vlaanderen zal een conformiteitsonderzoek uitvoeren en je woning nauwkeurig controleren aan de hand van het technisch verslag. Dat is een lijst met gebreken. Als hij gebreken vaststelt, kruist hij ze aan op de lijst.
Wonen in Vlaanderen geeft een advies aan de burgemeester op basis van het resultaat van dit conformiteitsonderzoek. Samen met haar advies bezorgt ze de burgemeester ook het technisch verslag van de woningcontroleur. De woning is:
- ongeschikt als ze minstens één gebrek van categorie II heeft;
- ongeschikt en onbewoonbaar als ze minstens een gebrek van categorie III heeft.
Gebreken van categorie II zijn ernstige gebreken die de levensomstandigheden van de bewoners negatief beïnvloeden maar geen direct gevaar vormen voor de veiligheid of gezondheid. Gebreken van categorie III zijn ernstige gebreken die mensonwaardige levensomstandigheden veroorzaken of die een direct gevaar vormen voor de veiligheid of de gezondheid van de bewoners. Vanaf 7 gebreken van categorie I geldt een gebrek van categorie II.
Opgelet: een aantal Vlaamse steden en gemeenten zijn vrijgesteld van adviesverplichting. Dit wil zeggen dat de burgemeester geen advies van Wonen in Vlaanderen moeten vragen, maar op basis van een woningonderzoek van de gemeentelijke woningcontroleur een beslissing mag nemen.
Als de burgemeester 75 dagen na zijn adviesvraag geen advies heeft ontvangen van Wonen in Vlaanderen, dan mag hij een beslissing nemen zonder advies. De burgemeester moet zijn beslissing dan baseren op een technisch verslag van een gemeentelijk conformiteitsonderzoek.
De gemeente brengt iedereen op de hoogte van het advies
De burgemeester bezorgt iedereen het verslag van het woningonderzoek (dit is het technisch verslag met de lijst van gebreken die werden vastgesteld) en het advies van Wonen in Vlaanderen. Alle betrokken partijen kunnen hierop reageren. De gemeente beslist of dit mondeling of schriftelijk moet gebeuren.
De burgemeester neemt een beslissing
Nadat iedereen de mogelijkheid heeft gekregen om te reageren op het resultaat van het woningonderzoek, neemt de burgemeester een beslissing. Als er ernstige gebreken waren kan hij beslissen om de woning ongeschikt of ongeschikt en onbewoonbaar te verklaren. De burgemeester heeft in principe drie maanden vanaf het verzoek om een beslissing te nemen, maar dit is een termijn van orde. Hij mag dus ook na deze drie maanden nog beslissen, zolang er geen beroep tegen zijn ‘stilzitten’ werd aangetekend.
Beroep bij de Vlaamse minister van wonen
Als je, als eigenaar of huurder, niet akkoord gaat met de beslissing van de burgemeester, kan je binnen 30 dagen na de betekening van zijn beslissing per aangetekende brief beroep indienen bij de Vlaamse minister van Wonen op het postadres van Wonen in Vlaanderen, Beroepen Woningkwaliteit, Koning Albert II-laan 15 bus 253, 1210 Brussel.
Ook als de burgemeester drie maanden na je verzoek geen besluit heeft genomen of geen woningonderzoek heeft laten uitvoeren, kan je in beroep gaan bij de Vlaamse minister van wonen. Dit noemen we een beroep tegen het ‘stilzitten’ van de burgemeester. Je kan in beroep gaan tegen het stilzitten tot twaalf maanden na het verstrijken van de ordetermijn van drie maanden.
Ontvankelijkheid van het beroep
Na de indiening van het beroep gaat Wonen in Vlaanderen eerst na of het beroep ontvankelijk is. Om ontvankelijk te zijn moet het beroep aan de volgende vereisten voldoen:
- Je dient het beroep tijdig en aangetekend in met een beveiligde zending op het adres van Wonen in Vlaanderen in Brussel.
- Het beroep wordt ingediend door een van de bevoegde personen of iemand die voormelde personen rechtsgeldig mag vertegenwoordigen (vb. je advocaat).
- Het verzoekschrift vermeldt de beslissing waartegen beroep wordt aangetekend, het adres van de woning die het voorwerp uitmaakt van het beroep en de reden van het beroep.
- De woning waarover het beroep gaat, bestaat nog altijd op het moment dat je de beveiligde zending verstuurt waarmee het beroep wordt aangetekend.
- De beroepsinstantie zal je schriftelijk laten weten of je beroep ontvankelijk is. Wonen in Vlaanderen gaat na of het beroep gegrond is en kijkt daarbij naar de objectieve actuele toestand van de woning. Mogelijk zijn een aantal gebreken erger geworden door bijvoorbeeld regenval of zijn een aantal gebreken ondertussen al hersteld. Je krijgt dan ook de mogelijkheid om bijkomende argumenten door te geven. Wanneer nodig doet een woningcontroleur van Wonen in Vlaanderen een hercontrole van de woning.
Beslissing van de minister
De minister van Wonen neemt een beslissing binnen drie maanden, of vier maanden als er een hercontrole nodig is. Als de minister binnen die termijn niet beslist, betekent dit dat het beroep impliciet is afgewezen.
Gevolgen voor eigenaars en huurders
Als een woning ongeschikt of ongeschikt en onbewoonbaar wordt verklaard heeft dit een aantal gevolgen voor zowel de eigenaar/verhuurder of houder van het zakelijk recht als voor de bewoner. Je leest hier alles over de gevolgen van een ongeschikt- en onbewoonbaarheid: Gevolgen van een ongeschikt- en onbewoonbaarheid | Vlaanderen.be
Uitzonderingen
Waarschuwingsprocedure
Sinds 1 januari 2021 kan de gemeente bij de melding van problemen en gebreken in een woning kiezen voor de waarschuwingsprocedure in plaats van de procedure ongeschikt- en onbewoonbaarheid. Bij de waarschuwingsprocedure zal de gemeente een bemiddelende rol opnemen tussen de huurder en verhuurder en proberen om tot een snel herstel van de gebreken in de woning te komen. De keuze voor deze procedure is afhankelijk van de kans op succes (bv. als de gebreken snel te herstellen zijn).
Nieuwe gemeentewet
In noodsituaties gaat de procedure tot ongeschikt- en onbewoonbaarverklaring niet snel genoeg (wachten op woningonderzoek of advies van Wonen in Vlaanderen, de betrokken partijen horen). In situaties waarbij de veiligheid of de gezondheid van bewoners, omwonenden of passanten in acuut gevaar is, kan de burgemeester zelf optreden.
De burgemeester kan in toepassing van artikel 135, §2 van de Nieuwe Gemeentewet alle maatregelen nemen die hij noodzakelijk acht, bijvoorbeeld een bevel tot ontruiming, een bevel om muren te stutten of een onbewoonbaarverklaring, zolang die maatregelen in verhouding staan tot de risico’s.